Wat is nu precies rijst?
Rijst is een graangewas en een soort graan, ook is rijst een soort plant. Voor een groot deel van de wereldbevolking (waaronder Azië) is rijst belangrijk eten. De meeste rijst wordt in China geproduceerd, Thailand, Vietnam en India zijn samen goed voor bijna 70% van de wereldwijde rijstexport. Er bestaan veel verschillende soorten rijst. Sommige soorten zijn geschikt voor de natte rijstverbouwing, andere voor de droge rijstverbouwing. Bij de natte rijstverbouwing worden de velden onder water gezet, dat zorgt ervoor dat er weinig onkruid tussen komt. Rijst is het zaad van het gras soort Oryza sativa of minder vaak Oryza glaberrima. Deze rijst is 13.500 tot 8.200 jaar geleden voor het eerst gedomesticeerd in het stroomgebied van de Yangtze-rivier in China.
Sinds de verspreiding ervan is rijst een wereldwijd basisgewas en basisvoedsel geworden dat belangrijk is voor de zekerheid van voedsel over de hele wereld. Jaarlijks wordt er wereldwijd zo’n 755,5 ton geproduceerd. Rijst bevat geen gluten en is dus geschikt voor mensen met een glutenvrij dieet. Rijst moet voor het eten worden gekookt of gestoomd. Gekookte rijst kan verder worden gebakken in bakolie of boter. De meeste mensen in Nederland kennen rijst van het Chinese restaurant, maar het wordt ook veel gebruikt in de Arabische keuken. Omdat rijst niet alle goede eiwitten in zich heeft, wordt het vaak gecombineerd met noten, bonen, vis en vlees. Rijstkorrels kunnen net als maïskorrels gepoft worden. Met een suikerlaagje er omheen wordt het als snoepgoed verkocht (Manna).Rijst speelt ook een rol bij bepaalde tradities zoals godsdiensten (offeren van rijst). Soms wordt het nog als droge (ongekookte) rijst gestrooid bij bruiloften.
De maand april zijn deze drie soorten bij ons in de aanbieding;
Basmatirijst is een rijstsoort die zijn oorsprong vindt aan de voet van de Himalaya in Nepal, maar die tegenwoordig ook veel geteeld en gegeten wordt in India, Pakistan en Bangladesh. In vergelijking met andere soorten rijst heeft basmatirijst een langere korrel en een intense, nootachtige smaak met een bloemig aroma. Basmati wordt dan ook letterlijk vertaald in ‘geurig’. Het lijkt daarmee wel een beetje op jasmijnrijst of pandanrijst Het is ook doorgaans wat minder vochtig en plakkerig dan bijvoorbeeld jasmijnrijst. Die luchtigheid en lichte consistentie maken het de ideale rijst voor bij Indiase curry’s en Midden-Oosterse pilavs. Die worden met een andere soort immers een stuk natter – en daardoor minder lekker. Dat wil je natuurlijk niet. Basmatirijst koken is niet moeilijk. Het is in principe niet anders dan je gewend bent. Er zijn dan ook meerdere manieren om de rijst perfect klaar te maken. De lekkerste manier is om de rijst droog te koken. Daarmee zorg je voor een optimale smaak, behoud je meer vitamines en mineralen en blijft ook de fluffy textuur intact. Maar hoe doe je dat? Simpel. Was de korrels in koud water, net zolang tot het water helder blijft. Doe de basmatirijst in een pan op hoog vuur en voeg 1,5 keer zoveel water toe. Wanneer het water kookt draai je het vuur omlaag en laat je de rijst in ongeveer 8 minuten rustig gaar worden. Schep af en toe even om en proef of de korrels al klaar zijn. Is dat het geval? Draai het vuur dan uit en laat de rijst nog even 15 minuten stomen met de deksel op de pan.
Pandanrijst is geen echte rijstsoort, maar eerder een bereiding. Hierbij worden namelijk bladeren van de pandanplant gebruikt om de langkorrelige rijst een bloemig en geurig aroma mee te geven. Het wordt daarom ook vaak jasmijnrijst genoemd. Pandanrijst wordt veel gebruikt in de Thaise keuken. Lekker in een roerbak, bij een curry of zelfs bij een soep! Pandanrijst koken is heel makkelijk. Eerst meet je de hoeveelheid rijst af. Volg hiervoor het recept of reken 75 gram ongekookte rijst per persoon. Voeg de rijst vervolgens toe aan een pan met ruim kokend water en kook de rijst in ongeveer 10 minuten gaar. Proef regelmatig. Als de rijst gaar is, giet je het af en doe je het terug in de pan met de deksel erop. Laat de rijst nog even 10 minuten staan en je kunt serveren! Pandanrijst is hartstikke gezond. Het zit namelijk vol belangrijke vitamines (B1 en B3) die je nodig hebt om de koolhydraten om te zetten in energie. Ook zit er ook veel ijzer in en dat heb je weer nodig om genoeg zuurstof door je bloed te vervoeren. En goed voor je spijsvertering en voor een lekker lang verzadigd gevoel!
Zilvervliesrijst is een volkorenrijst. Bij deze rijstkorrels wordt alleen het kaf (de schil) verwijderd, waar bij ‘normale’ witte rijst ook het zilvervlies en de kiem worden weggehaald. Omdat de kiem en de vezellaag bij zilvervliesrijst intact blijven, heeft de rijst meer voedingswaarde, een ietwat nootachtige smaak en een bruinere kleur. Zilvervliesrijst wordt daarom ook wel bruine rijst genoemd. Zilvervliesrijst kun je het best bereiden door het te koken. Het makkelijkste is om de juiste hoeveelheid rijst af te meten, ruim water toe te voegen en het geheel aan de kook te brengen. Draai het vuur laag en laat de rijst in 8-10 minuten gaar worden. Kijk altijd even op de verpakking voor de exacte kooktijd. Giet af en laat nog een paar minuutjes staan met de deksel op de pan. Zo krijg je lekker luchtige zilvervliesrijst!